Qeveria Bukoshi, siç dihet, është qeveria e parë e Republikës së Kosovës; është qeveri e
parë e zgjedhur, sa dihet publikisht, nga vetë shqiptarët e Kosovës, pra pa ndikime nga jashtë
(mendohet, në radhë të parë dhe para së gjithash, pa ndikime të imponuara nga serbët); dr.
Bukoshi ka premtuar në vazhdimësi se Qeveria e tij po punon për çlirimin dhe pavarësinë e
Kosovës; për dallim nga dr. Rugova "i butë", dr Bukoshi në deklarata publike, në intervista, etj.
u dëshmua si personalitet më "i fortë", sepse lente përshtypjen se ishte edhe për "metoda të
tjera" të jetësimit të pavarësisë së Kosovës, që ndryshonin nga rruga vetëm paqesore e dr. Rugovës.
Kryesisht në këto "fakte" mbështetej besimi i shqiptarëve në Qeverinë Bukoshi, por kishte edhe diçka
tjetër, madje kryesore, në këtë besim - kujt dhe kë tjetër mund t`i besonin dhe mund ta mbështetnin
shqiptarët e Kosovës dhe ata të Diasporës, përveç Qeverisë Bukoshi? Besimin në Qeverinë Bukoshi,
në mungesë të rezultateve, e luhaten vitet. Ai filloi të ulet vazhdimisht për të arritur pikën zero para
fillimit të tragjedisë së Drenicës, shkurt-mars 1998. Në atë kohë, me sa duket, edhe fondet e tij po i
afroheshin pikës zero. Vetë dr. Bukoshi u bë qengj i butë dhe filloi të kërkojë edhe bashkëpunëtorë për
riorganizimin dhe ristrukturimin e Diasporës shqiptare, siç thoshte ai, për "qëllime kombëtare", por siç
u dëshmua më vonë, ai e kishte hallin e sigurimit të fondeve për të mbajtur gjallë vetveten, dhe "pushtetin"
e administratën e qeverisë së tij gjysmake. Tragjedia e Drenicës ishte treguesi më i qartë se Qeveria Bukoshi
s`kishte bërë gjë për Kosovën, pra as për Drenicën, por, për çudi, kjo tragjedi erdhi si me porosi të dr. Bukoshit
dhe e përforcoi pozitën e tij. Diaspora shqiptare e përjetoi rëndë tragjedinë e Drenicës dhe e parandjente rrezikun
që i kanosej gjithë Kosovës. Brenda saj u krijua një gjendje mobile spontane, një vetorganizim i paparë ndonjëherë
në historinë e saj, për të dhënë ndihma, por ku dhe kujt duheshin ofruar ato, përveç "Qeverisë Bukoshi"? Ku mund
të drejtoheshin mërgimtarët tanë për të ofruar ndihma financare e ndihma të tjera për Drenicën e plagosur për vdekje
e për gjithë Kosovën e përgjakur, më parë se në "Qeverinë Bukoshi"? Dhe a mund të thoshte dr. Bukoshi tjetër, veçse
-"ndihmat sillni këtu, në zyrën e Qeverisë". Mërgimtarët shqiptarë i besuan dhe bënë ashtu siç u tha ai. Nga ky moment
filloi të rimbushet Fondi i Qeverisë së Kosovës, filloi të ringjallet Qeveria Bukoshi dhe filloi të egërsohet kryetari i saj. Dr.
Bukoshit iu zgjidh edhe nyja e gjuhës: "Deri tash s`kemi bërë gjë", pranonte ai publikisht, edhe pa e pyetur dhe pa i kërkuar
llogari askush, dhe arsyetohej - "sepse kemi qenë në pritje të vendimeve politike, por tani, edhe në mungesë të tyre,
Qeveria ime do të veprojë në përputhje me Kushtetutën", premtonte ai, por prapë nuk bënte gjë konkretisht, përveç
deklaratave publike dhe premtimeve interne që nuk i përmbushi kurrë. Angazhimi i Qeverisë Bukoshi nuk po dukej
askund: as në Diasporë as në frontet e luftës, në Kosovë. Pra dr. Bukoshi ende po hezitonte. Ai u tregua i paaftë
për ta marrë situatën në dorë dhe, sidomos për të komunikuar dhe bashkëpunuar me UÇK-në, e cila tashmë kishte lindur.
Tani shqiptarët nuk mund të pritnin më, as mund tu besonin më fjalëve boshe të tij. Për më tepër, ata tani, e kishin një
adresë tjetër, më të sigurtë, ku mund të drejtoheshin. Kjo ishte UÇK-ja. Pikërisht këtu qëndrojnë rrënjët e Qeverisë Thaçi.
Formimi i një qeverie të re të Kosovës, si kërkesë, ishte shtruar prej vitesh. Pa përmendur këtu të pakënaqurit e tjerë,
që nuk ishin pak, as të parëndësishëm, vetë dr. Rugova, pas daljes në sipërfaqe të "mosmarrëveshjeve" ndërmjet
Presidencës (dr. Rugovës) dhe Qeverisë (dr. Bukoshit), kishte paralajmëruar dhe kishte premtuar e përsëritur në
vazhdimësi se do të emërohet një kryeministër tjetër dhe do të formohet një qeveri e re. Madje edhe dr. Bukoshi vetë,
si kryeministër, pas shtyrjes pa kuptim të mbledhjes së Kuvendit të Kosovës (1992) dhe pas shtyrjes së zgjedhjeve
të reja (1996) kishte deklaruar se qeveria e tij nuk kishte më mandat dhe nuk ishte më legjitime por ,megjithëkëtë,
formimi i qeverisë së re u zvarrit aq gjatë. Është më se e sigurtë se, përkundër deklaratave të tyre publike, janë
dr. Rugova dhe dr. Bukoshi, të cilët e kanë bojkotuar në vazhdimësi dhe e kanë shtyrë deri në pakuptimësi formimin
e një qeverie të re të Kosovës, madje edhe tani, kur formimi i saj u imponua nga ndryshimit e gjendjes në terren, në Kosovë.

Shansi për krijimin e qeverisë së re të Kosovës u bë më real se kurrë, kur UÇK-ja e gëzoi
përkrahjen masive të shqiptarëve të Kosovës dhe të atyre të Diasporës, kur ajo u rrit si forcë
reale ushtarake (ajo u pranua si e këtillë) dhe kur udhëheqësit e saj dolën nga anonimiteti.
Ky shans real u bë, njëkohësisht, edhe ideal me krijimin e Delegacionit gjithpërfshirës
shqiptar të Rambujesë, i cili e arriti marrëveshjen (e shumëpritur nga shqiptarët) për krijimin
e qeverisë së re me mandatar nga UÇK-ja. Kjo marrëveshje ia dha bazën juridike qeverisë
së ardhshme dhe prej saj doli Qeveria Thaçi, por ende pa u tharë mirë ngjyra e nënshkrimeve
të Profesor Qosjes (LBD-së), të Hashim Thaçit (UÇK-së) dhe të dr. Rugovës (LDK-së) në
Marrëveshjen e Rambujesë, dolën në sipërfaqe hiletë dhe intrigat e LDK-së dhe të Qeverisë
Bukoshi, të cilat e kontestuan marrëveshjen ndërshqiptare për formimi e qeverisë së re, të
mirëpritur jo vetëm nga të gjithë shqiptarët, por edhe nga faktorët ndërkombëtarë. Arsyetimi ishte
i çuditshëm: "Marrëveshja nuk është nënshkruar nga pala serbe, prandaj ajo është e paqenë"!
LDK- ja dhe Qeveria Bukoshi "harruan" se ajo marrëveshje e solli intervenimin e NATO-s në Kosovë.
Qeveria Bukoshi dhe LDK-ja, kështu, e bojkotuan, qysh në embrion Qeverinë Thaçi. Nga ky
moment filloi fufta e ashpër, pa kompromis, ndërmjet dy qeverive tona, që po vazhdon edhe sot
e gjithë ditën brenda në Prishtinë, ku janë vendosur pranë njëra-tjetrës Qeveria Thaçi dhe
Qeveria Bukoshi. Marrëveshja brenda Delegacionit gjithpërfshirës shqiptar të Rambujesë
për formimin e qeverisë së re ia dha vetëm "vizën" Qeverisë Thaçi, por kjo qeveri, në fakt,
doli nga lufta. Kjo është, natyrisht, një epërsi e madhe e Qeverisë Thaçi në krahasim me
Qeverinë Bukoshi, por kjo epërsi u zbeh shpejt nga njerëzit e papërvojë politike të Qeverisë Thaçi.
Më shumë së bojkotimi, hiletë dhe intrigat e Qeverisë Bukoshi dhe të LDK-së, Qeverinë Thaçi e
kanë dobësuar gabimet e veta. Deklaratat e pamatura, të nxituara, të ashpra, shpesh ekstreme të
Qeverisë Thaçi; formulimi i Thirrjes së saj për Mobilizim, etj. mbajnë erë revanshizmi dhe nuk i
shkojnë fare situatës së rëndë nëpër të cilën po kalojnë shqiptarët e Kosovës, as një qeverie të
re, e cila pretendon t`i mbushë boshllëqet e qeverisë paraprake. Gjykimet e ashpra për Qeverinë
Bukoshi, për dr. Rugovën, pavarësisht nga veprimet e tij ("Populli e ka udhëheqësin që e meriton"),
më shumë se dr. Rugovën dhe dr. Bukoshin, e kanë dëmtuar rëndë imazhin dhe perspektivën e
Qeverisë së Përkohshme të kryesuar nga Hashim Thaçi dhe i janë kthyer në bumerang kësaj të
fundit.Pra ajo që është arritur me pushkë në dorë, po rrënohet me fjalë! Nga ana tjetër, lidhja me
Fondin "Vendlindja thrret" dhe me LPK-në (organizatë familjarësh e të njohurish prej vitesh),
emërimi , kryesisht, i anëtarëve të saj në Qeverinë Thaqi, në "përfaqësitë diplomatike" të Kosovës
dhe përfaqësues të UÇK-së, pavarësisht nga meritat e tyre, -e kanë dëmtuar rëndë imazhin e
Qeverisë Thaçi dhe, njëkohësisht, kanë çuar më shumë ujë në mullirin e Qeverisë Bukoshi.
Këto dobësi dhe paaftësitë e Qeverisë Thaçi po e ushqejnë dhe po e mbajnë gjallë Qeverinë Bukoshi.

Lufta për mbrojtjen e shqiptarëve dhe për çlirimin e Kosovës, as realiteti ynë tragjik
nuk arritën t`i bashkojnë Qeverinë Bukoshi dhe Qeverinë Thaçi. Aq më pak mund
t`i bashkojë ato paqja e vendosr në Kosovë. Megjithëkëtë, këto dy qeveri, të dyja
të paafta, mund të thuhet, bashkohen në një pikë të vetme - në luftën e tyre të pa
kompromis për fonde dhe për "pushtet". Ky është prioriteti i tyre. Për fonde dhe
për "pushtet", qeveritë tona nuk i zgjedhin as mjetet në luftë kundër njëra-tjetrës:
"Ne nuk mund t`i pranojmë metodat e revolucionit kubanez", thotë dr. Bukoshi.
(E ka fjalën për Qeverinë Thaçi). Me këtë cilësim ai synon ta damkosë rivalin e tij,
Thaçin, dhe s`i bëhet fare vonë për dëmet që mund t`i sjellë ky cilësim Lëvizjes
sonë kombëtare. Thaçi i përgjigjet: "Bukoshi është i implikuar në grushtshtetin
e vitit të kaluar në Shqipëri". Me këtë cilësim ai synon ta damkosë rivalin e tij,
Bukoshin, dhe s`i bëhet fare vonë për dëmet që mund t`iu sjellë ky vlerësim raporteve
ndërshqiptare. Synimet e të dyve janë kretjtësisht të tejdukshme. Gjykuar nga praktika e
deritashme, Qeveria Thaçi dhe Qeveria Bukoshi, të dyja të paafta, nuk arritën t`i dalin
zot "pushtetit" të dhënë ose të marrë, as arritën ta vënë atë në shërbim të bashkimit
të të gjitha forcave shqiptare për çlirimin e Kosovës. Rezultati i vetëm i pakontestueshëm
i "pushtetit" të tyre janë dy qeveri, tashmë të vendosura në Prishtinë, dy ministri të
mbrojtjes, dy fonde, dy zyra të Kosovës në Tiranë, nga dy zyra të Kosovës në shtetet
evroperëndimore (aty ku kanë mundur të arrijnë, duke e ndjekur, si në gara, njëra-tjetrën)
dhe nga dy përfaqësi diplomatike të Kosovës në ato shtete, etj. - të gjitha "legjitime".
Ky rezultat i tyre ka çuar në ndarjen në dysh të shqiptarëve, në çastet më të vështira dhe
më vendimtare për ta, dhe në përgjysmimin e aftësisë mbrojtëse të shqiptarëve të Kosovës
dhe ka shkaktuar huti të mëdha ndër shqiptarët e Kosovës. Njëra ndër hutitë, mbase kryesorja,
mund të jetë kjo: në qoftë se krerët tanë nuk qenë të aftë të merreshin vesh ndërmjet tyre në
momentet më kritike nëpër të cilat kaluan shqiptarët e Kosovës (Lufta në Kosovë, deportimi i
përgjakshëm i shqiptarëve nga trojet e tyre, Kosova e plagosur për vdekje) -a mund të janë
ata të aftë të meren vesh ndërmjet tyre për zgjidhjen e drejtë dhe përfundimtare të çështjes
së Kosovës, tani, kur faza e parë e çlirimit dhe e pavarësisë së Kosovës është bërë realutet;
a mund të janë ata aq të aftë për ta shndërruar fitorën aktuale të shqiptarëve në fitore të përhershme?
Në këto pyetje nuk mund të jepet përgjigje pozitive, por në tjetrën: a mund tu dalin ata zot fondeve?,
përgjigja pozitive është e sigurtë, madje edhe në qoftë se ato shumëfishohen.

Shemsi Reçica