NUMËR 4 SOT ËSHTË
BALLINA PËRMBAJTJA POLITIKË EDITORIALI BOTA INTERVISTA AKTUALITETE HISTORI E JET... VËSHTRIME HAPËSIRA SHQ... PIKËPAMJE DOSJA E JONË ART dhe KULTURË MARKETING KONTAKT ARKIVI	POLITIKË VITI I - 30 KORRIK 1999 Kthimi i Serbisë ende i mundshëm Shkëputja ushtarake dhe administrative e Kosovës nga Beogradi u arrit në të njëjtën mënyrë sikur u arrit dikur edhe pushtimi i saj, e në të vetmen mënyrë si mund të arrihej: përdhunshëm. Fushata ajrore e Natos e ka formuar tashti mundësinë e parë reale të zbrapsjes së një procesi qindvjeçar, që zuri fill që me copëtimin e parë të tokave shqiptare më 1878. Mirëpo, kjo mundësi është ende pikërisht e tillë, pra mundësi, e as për së largëti ndonjë fakt i kryer. Shqiptarët nuk bën të kremtojnë ende. Regjimi i ri në Kosovë, ndonëse tejet premtues, nuk mjafton për ta kënaqur synimin e natyrshëm të shqiptarëve për përparim të gjithëmbarëshëm; madje ai momentalisht nuk mjafton për t'u kënaqur shqiptarëve as instinktin themelor për vetëruajtje. Fillimisht, shqiptarët duhet ta vëjnë re faktin se regjimi i ri në Kosovë erdhi falë ndryshimeve globale. Matanë tërë frazeologjisë për "ndërhyrje humanitare" shtrihet e vërteta gjeostrategjike. Ndryshimet në Kosovë i dedikohen thellësisht dobësimit të gjithëmbarëshëm të Rusisë, fenomen ky që e ka kushtëzuar shkuljen e ndikimit rus nga tërë Siujdhesa Ilirike, me përjashtim të Serbisë dhe të Malit të Zi, si dhe zëvendësimin e tij me ndikim amerikan. Në këtë mes, motivi i regjimit të ri në Kosovë duhet lypur më tepër te eksponimi i pamatur antiamerikan i Beogradit gjatë një decenie, se sa te konsideratat proshqiptare të amerikanëve. Ose, shuleshqip: regjimi i ri në Kosovë vie më tepër për inat të serbëve, se sa për hir të shqiptarëve. Kjo e vërtetë e hidhur vëretohet lehtë. Psh, planimi dhe zbatimi i tërë fushatës së Natos kryekëput nga ajri, pa e rrezikuar asnjë ushtar të vetëm për be, u bë pa asnjë konsideratë ndaj shqiptarëve; nuk u mor parasysh fare se Beogradi do t'i zbonte qindramijëra shqiptarë, se do të vriteshin dhjetëramijëra e se do të digjeshin treva të tëra me fshatra e qytete, përkundër përvojave krejt të freskëta nga Sllovenia, Kroacia dhe Bosnja. Në fakt, gjatë fushatës ajrore të Natos u u tregua më tepër kujdes që të shmangen dëmet kolaterale te serbët, që qenë objektivi i fushatës, se sa te shqiptarët, që qenë shkaku deklarativ i saj. Mirëpo, sadoqë fushata e Natos qe konformiste gjer në maksimum, ajo s'kish se si të mos ngadhnjente; ballafaqimi i Serbisë me Naton ishte si ai ballafaqimi proverbial i milingonës me gishtin e elefantit. Por skemat proserbe, të cilat s'u deaktivizuan tërësisht as në vlugun e fushatës, u rishfaqën me forcë sërish menjëherë pas ngjadhnjimit të saj. Në vend të korrelatit të vetvendosjes, Kosovës i ofrohen ende surrogatet e autonomirave, të integrimeve në një Serbi demokratike ose, te diplomatët me imagjinatë, të integrimeve në njëfarë Evrope të Madhe, konturat e së cilës sot për sot s'i sheh njeri. Si problem parësor në Kosovë përmendet më tepër ekzistenca e kufizuar e UÇK-së, se sa grupet paraushtarake e ushtarake serbe të kamufluara si civilë, veprimtaria e shërbimeve sekrete serbe gjithandej nëpër Kosovë, pushtimi i zgjatur e i sanksionuar serb në qytetin e Mitrovicës, gjendja e mjerueshme humanitare e ekonomike e shumicës shqiptare të Kosovës. Perëndimi, thjesht, sillet sikur ta kishte ndërmend që në Kosovë të qëndrojë deri sa në Serbi të rrëzohet Millosheviçi - për t'ia kthyer pastaj Kosovën si dhuratë opozitës serbe. (Përsëri: ndoshta nuk është e rastit që zgjedhjet e reja në Kosovë janë caktuar që të mbahen tek pas 18 muajsh, kur pritet që të ketë marrë fund përralla e Millosheviçit.) Ta thotë vet puna që situata do të ishte krejt ndryshe, sikur Perëndimi të kish ndërhyrë përnjëmend për shkak të konsideratave proshqiptare a pro-Kosovë. Ç'është edhe më keq, shqiptarët duhet të ndjehen të brengosur edhe nga mungesa e plotë e balansit ekonomik e shoqëror në raport me serbët. Fushata ajrore e Natos e ka dëmtuar ekonominë e Serbisë dhe e ka vënë në zor shoqërinë serbe, por Serbia e ka shkatërruar ekonominë dhe jetën shoqërore të Kosovës. Ballafaqimi perëndimor me këtë realitet është poashtu ogurzi. Dialogu ndërkombëtar sot avokaton ndihma humanitare për shqiptarët, kurse për Serbinë flitet në terminologji të mëkëmbjes ekonomike. Njëherit, pas disa joshjeve herake, Shqipëria ka zënë përsëri të vejë atje ku qe para luftës, në bisht të interesimit ndërkombëtar, duke vajtur madje edhe pas IRJM-së (Maqedonisë). Përjashtim në këtë mes ndoshta bën nisma për Pakt të Stabilitetit në Siujdhesën Ilirike, e cila, falë ngulmimit amerikan, momentalisht e përjashton Serbinë. Mirëpo, ajo tani për tani duket që ka hypur në kurriz të breshkës, ndërkohë që është lënë të kuptohet kthjelltë se serbëve ajo nesër do t'u ofrojë mëkëmbje (!) ekonomike në kuadër të paktit, natyrisht, nëqoftëse e heqin Millosheviçin dhe adapojnë një qëndrim më properëndimor. Nuk janë të paktë ata që thonë nënzëri se shkaku i vonesës së Paktit për Stabilitet është mu fakti se në të nuk përfshihet dot edhe Serbia. Shkak edhe më i madh për brenga është mungesa e plotë e profilit antikolonial te opozita serbe. Në të gjitha protestat nëpër Serbi kundër Millosheviçit, një njeriu të pandehur botërisht për krime të luftës, asnjë nga krerët e opozitës serbe nuk e ka kritkuar as atë, as këdoqoftë tjetër, për gjenocidin kundër popullit shqiptar. Kryeargumenti i opozitës serbe kundër Millosheviçit nuk është sundimi kolonial serb mbi Kosovën, po pikërisht humbja e Kosovës; jo qëllimet e tij koloniale, po pashkathtësia e tij taktike në arritjen e qëllimeve. Në fakt, opozita serbe i ka integruar të gjitha objektivat e regjimit të Millosheviçit dhe e thërret popullin serb në protesta duke i premtuar atij solemnisht pikërisht realizimin e tyre. Aktualisht, qasjen serbe ndaj Kosovës e përpilon dhe e zbaton ende aparati i regjimit të Millosheviçit. Strategjia e Beogradit në këtë fazë është që t'i mbajë lidhjet e vjetra formalo-juridike me Kosovën, duke krijuar njëherit lidhje të reja, të kushtëzuara nga situata e re. Kështu psh, Beogradi ka kërkuar që në mes të qershorit përmbushjen formale të "Ujdisë për tërheqje të trupave jugosllave", në të cilën stipulohet rikthimi i "një numri të personelit jugosllav" nëpër disa pika doganore dhe kufitare si dhe në pika tjera "me interes të posaçëm" për Serbinë. Pastaj, Beogradi ka ngulmuar që valuta e vet, dinari, të mos hiqet formalisht nga përdorimi në Kosovë. Kurse tashti rishtazi u bë e njohur publikisht se bankës serbe Jugokomerc i është dhënë mandati për procedim të transaksioneve ekonomike e financiare të misionit të OKB-së në Kosovë, UNMIK. Ka indikacione të forta që shembullin e UNMIK-ut do ta ndjekin edhe misioni i OSBE-së dhe misioni i BE-së. Në anën tjetër, Beogradi e ka intensifikuar luftën e nëndheshme kundër shqiptarëve të Kosovës. Kfori ka raportuar për kapjen e disa grupeve operative nga kuadri i shërbimeve sekrete serbe, të stacionuara nga Rahoveci e deri në Mitrovicë. Nga burime të besueshme përbrenda Kforit është mësuar se në Mitrovicë dhe në zonën kufitare ndërmjet Mitrovicës e Serbisë operojnë madje pjesë të një brigade të tërë të ushtrisë serbe, të kamufluara si civilë. Në Gjilan, agjentët e shërbimeve sekrete serbe merren me koordinimin dhe zbatimin e akteve terroriste në terren, duke plasuar dhe shkrehur lëndë shpërthyese nëpër qendra me qarkullim civil. Lufta e nëndheshme kundër Kosovës kombinohet me atë propagandistike, ku lajmet për trazirat e nxitura nga Beogradi shpërndahen nga Tanjugu si akte të "terroristëve shqiptarë" me qëllim të "dëbimit të serbëve". Përkundër faktit se këta hapa koordinohen nga regjimi aktual, ata e kanë përparësinë se kanë karakter afatgjatë, pra nuk varen nga ndryshimet eventuale në kreun e Beogradit. Së fundit me rend por jo në rëndësi, shenji absolutisht më ogurzi për Kosovën është sjellja tragjike e elitës politike shqiptare, e në radhë të parë sjellja e Kryetarit të zgjedhur të Kosovës, Ibrahim Rugovës. Figura e Rugovës ka zënë të fitojë dimenzione absurde. I zgjedhur Kryetar për t'i prirë Kosovës, ai vazhdimisht po qëndron në bisht të situatës, duke i sfiduar verbërisht të gjitha implikacionet politike. Zhagitja e tij e qëllimshme, lufta e tij përçarëse për pushtet, në botën e jashtme po interpretohet si shenj se shqiptarët nuk janë të aftë që të mbajnë shtet. Njëherit, qarqet antishqiptare po e përdorin formimin e tij intelektual si shtizë kundër forcave shtetformuese në Kosovë, duke krijuar qëllimisht mbresën e një polarizimi të pavërtetë, "intelektualin pacifist properëndimor" contra "militantëve nacionalistë, irredentistë e të errët", këta të fundit përherë gjoja brenda a rreth UÇK-së. Në momentin e sotshëm, sjellja infantile e Kryetarit të Kosovës përbën, thjesht, atentat politik kundër tërë Kosovës. Në dritën e këtyre fakteve, gjendja në Kosovë nuk na del si fakt i kryer po përkundrazi, si një intermeco. Në botën e muzikës, një intermeco mund të shënojë ndërrimin e mënyrëve, por edhe një pauzë dramatike para vazhdimit të mënyrës së vjetër. Në Kosovë, shqiptarët kanë ende plot arsye të druajnë që intermecoja e Natos do të mbarohet me kthim të pushtetit të Serbisë: mbase me kthim të një pushteti properëndimor e të moderuar, por megjithatë, me kthim të një pushteti serb në toka shqiptare, e prandaj, përnga vet natyra e gjërave, me kthim të një pushteti kolonial e në thelb gjithsesi antishqiptar. Nëqoftëse është e vërtetë se njeriu druan më tepër kur ka se çfarë të humbasë, atëherë shqiptarët e Kosovës sot vërtetë duhet të druajnë më tepër se kurrë ndonjëherë më parë gjatë historisë së vet. Shqiptar Oseku
COPYRIGHT ©2001 WWW.PASQYRA.COM PASQYRA - INFO WEBMASTER NDRYSHUAR MË:. 21.10.2004 22:59
ASNJË ARTIKULL NUK MUND TË BOTOHET PA LEJEN ME SHKRIM TË REDAKSISË