Zgjedhje
talibane në Shqipëri
Shkruan:
Ardiana SHALA
Ato
e ata që dyshonin më herët se mos ka përparuar
gjë pozita e femrës në Shqipëri, pas zgjedhjeve
vendore mund të binden katërçipërisht. Shteti
shqiptar mbetet bedem i patriarkatit absolutisht më primitiv
që ekziston në tërë kontinentin e Evropës
– e besa shembull tmerrues edhe për Afrikën dhe
Azinë.
Në
zgjedhjet e 4-ta me radhë të ”demokracisë shqiptare”
femra shqiptare bëri edhe një hap theqafësh prapa,
duke rënë në fund të pusit. Nga 1948 persona
që do të zgjedheshin në komplet tërë administratën
vendore të Shqipërisë, vetëm 70 veta –
sall 3.5 përqind – ishin femra. Në 308 komunat e
Shqipërisë u kandiduan veç 3 femra për postin
kryetar, kurse në 65 bashki 0 (zero) femra.
Natyrisht,
edhe pjesëmarrja e femrave në këtë farsë
zgjedhore ishte konform pritjeve që ekzistonin. Ndërsa
pjesëmarrja e përgjithshme e votuesve të regjistruar
shënoi rekord të ulët me gjithsejt 52 përqind,
pjesëmarrja e femrave ra në 23 përqind – më
ulët, ndoshta, se në kohën e Zogut, më ulët
se kudo në Evropë e në të dy Amerikat, e se
në gjysmën e shteteve të Azisë dhe të Afrikës.
Ndryshe
s’kishte se si, kur të kesh parasysh ndryshkun e trashë
të patrarkatit shqiptar. Ndërsa partitë politike
garojnë në ”modernizim” gjer atje sa të
nxjerrin në pazar gjithçka që është shqiptare,
përfshirë këtu edhe vendin e vet (si dëshmoi
qartë rasti i Himarës), ato këmbëngulin bashkë
si tufë derrash që ta ruajnë të paprekur raportin
diskriminues të burrit me gruan, frutin më të krymbur
të tërë kulturës shqiptare.
Mjafton
t’ia hedhësh një sy partive shqiptare për të
kuptuar sa është ora. Asnjë nga liderët e partive
nuk është femër. Asnjë nga partitë nuk
ka përfaqësim të barabartë gjinor – disa
s’kanë femra fare! – në organet e veta drejtuese,
që prej selive qendore e gjer te nëndegët e fshatrave.
Dhe asnjë nga partitë këtë nuk e përjeton
si problem.
S’do
mend që çfarëdo teatri politik mes këtij soji
të aktorëve do të zhvillohet konform natyrës
së tyre primitive. Vet organi që do ta shpallte ligjësinë
a paligjësinë e zgjedhjeve s’ishte fare më
i mirë. Në Komisionin Qendror Zgjedhor KQZ, numri i femrave
kësaj radhe arrinte në 40 përqind – në
sekretariat. Brenda në KQZ, si anëtare, ishte vetëm
1 (një) femër.
E
kështu me radhë, diskrepanca mes dy gjysmave të pabarabarta
të popullit shqiptar vazhdon nëpër të gjitha
sërët e mbikëqyrësve, prej KQZ-së e gjer
te komisionet e vogla vendore. Dhe as këta, njësoj si
partitë, s’e ndjejnë fare që kjo është
problematike.
Natyrisht
që kjo relatë e sëmurë mes sekseve nuk vje nga
ndonjë mosinteresim i femrës për ta pasur në
dorë fatin e vet, përkundrazi. Raporti final i vëzhguesve
të Organizatës për Siguri e Bashkëpunim në
Evropë (OSBE) rrëfen për trysni negative ndaj femrave
para dhe gjatë procesit zgjedhor.
Femrat
janë shantazhuar prej burrash brenda partive që të
mos kandidohen fare, ose që të tërhiqen pas kandidimit
të parë. Si pasojë, arratia e femrave prej posteve
të kandidueshme ka shpier drejt arratisë së femrave
prej zgjedhjeve në përgjithësi.
Ndryshe
s’kishte se si. Në mexhliset e mulla Mojsiut, mulla Berishës,
mulla Nanos, e të mullave tjerë të politikës
shqiptare, femra mund të hyjë vetëm si bashkëshorte
(shqiptare a serbe, e parë a e dytë – këto
s’kanë rëndësi) apo si sekretareshë. Por
vendet kyçe të mendermethanë ”demokracisë
shqiptare” janë të rezervuara vetëm për
burrat.
|