Institucionet,
jo rruga, ta mbrojnë zt Haradinaj
Reagimi
më konstruktiv në këtë situatë është
ai institucional. Tubimet nëpër rrugë s’e mbrojnë
dot as zt Haradinaj, as luftën e UÇK-së. Përkundrazi,
ato mund të bëhen barrë për të dyjat.
Një njoftim në TV, një kumtesë për shtyp:
kryeministri i Kosovës jep dorëheqje e shkon në Hagë.
Një goditje e fortë, pa dorashka, që na ka lënë
të stepur të gjithëve. Meqë lënda mbetet
e sigluar, opinioni shqiptar s'i di ende detajet e padisë kundër
zt Haradinaj. Por të gjithë ne e dimë se me çfarë juridike merret Haga.
Zt Ramush Haradinaj e mori dje avionin për të fluturuar
drejt Hagës. S'kemi asnjë dyshim që ai atje do të
dijë ta mbrojë veten dhe luftën e vet. Por ne që
lobojmë në botën e jashtme pro Kosovës, kemi
mbetur me sy drejt Prishtinës, duke pritur se si do të
reagojë opinioni kosovar.
Ne u druajmë shpërthimeve të dhunshme, që mund
t'i kushtojnë shtrenjtë interesave jetike të Kosovës.
Shpresa jonë është, që opinioni i gjërë
dhe formuesit e politikës kosovare (brenda e jashtë institucioneve)
do t'i binden amanetit të zt Haradinaj që të fashiten
tensionet, për hir të interesit të vendit.
Ne e tunjohim të gjithë kontributin madhor dhe flijimet
sublime që i ka bërë zt Haradinaj e tërë
farefisi i tij për vendin. I njohim edhe humbjet e dhembjet
e tyre: të burgosur me pleq e fëmijë gjatë okupimit
shumëvjeçar, të përvëluar me shtëpi
e katandi, të rënë me armë në dorë
nëpër frontet e luftës çlirimtare.
S'do mend se edhe ne e ndajmë brengën e opinionit shqiptar,
që zt Haradinaj mund të jetë përdorur si kusur
në pazare politike me Beogradin. Njihet botërisht p.sh.
refuzimi kryeneç i Beogradit që t'i dorëzojë
kriminelët e luftës. Poashtu, është sekret publik
se lënda kundër zt Haradinaj bazohet mbi informata të
përpunuara nga sigurimet serbe, një ndër qerthujt
më të inkriminuar në gjakderdhjet e Ballkanit. Sigurimet
serbe, të pareformuara si kanë mbetur, janë gjenerator
të krizave në Ballkan; s'është larg menç
që edhe ky rast mund të jetë një produkt i tyre
i radhës.
Por këto brenga, sado serioze që të jenë, nuk
janë arsye për ta cenuar ardhmërinë e Kosovës.
E ardhmëria e Kosovës do të cenohet padyshim, nëse
atje ndodhin shpërthime të dhunës kundër pranisë
ndërkombëtare e/a minoriteteve.
Në realitetin tonë të përditshëm, ne kemi
kontakt të vazhdueshëm me politikanë e formues të
opinionit në Skandinavi. Ne konstatojmë se opinioni skandinav
ngopet përditë me informata të shtrembëruara
e të turbulluara për Kosovën. Njësoj është
puna edhe në shtetet tjera të Evropës, si dhe në SHBA.
Shpërthimi i 24 marsit vjet na tregoi qartë të gjithëve
se ka qarqe të caktuara në botë, të cilat mezi
presin për t'u fryrë trumpetave antishqiptare. Mjerisht,
në situata të tilla, Kosova bje në pozitë tejet
të disfavorshme. Për dallim të Beogradit me aleatë,
Kosova është pa shërbim diplomatik jashtë; në
rast krize, imazhi i saj ndërkombëtar përplaset andej-këndej
nga stihitë e opinionit.
Kjo mungesë shpien edhe në gafe të panevojshme në
planin e brendshëm. Ne do të kishim dashur p.sh. që
qeveria të ishte formuar më urtësisht që në
krye të herës, pa e vënë në lojë kësisoj
imazhin e vendit. Ne besojmë se zt Haradinaj thotë të
vërtetën kur pohon, se s'e ka marrë kurrë me
mend se mund t'i ngjante kjo që i ngjau. Mjerisht, kjo është
edhe një dëshmi që politika kosovare s'e ka honepsur
ende se si funksionon bashkësia ndërkombëtare e institucionet
e saj kyçe, si p.sh. gjykata e Hagës. Na thotë
mendja se kjo mosdije varet, të paktën pjesërisht,
nga regjimi i karantinës diplomatike ku është vënë
klasa politike e Kosovës.
Sido që të jetë, tani është koha për
të ushtruar kontroll mbi dëmin e shkaktuar. Prandaj, ne
u lutemi kosovarëve që të tregojnë urti e maturi
maksimale në këto orë e ditë të ndjeshme
për vendin. Ardhmëria e tyre do të dëmtohej
rëndë, ta zëmë, nëse CNN e BBC përhapin
pamje të dhunshme, të drejtuara kundër bashkësisë
ndërkombëtare e/a minoriteteve. Kjo do t'u shpiente ujë
në mulli atyre armiqve të kosovarëve që trumpetojnë
se ky vend gjoja nuk është i pjekur për t'iu njohur
pavarësia, e se s’meriton të trajtohet si partner
serioz në rajon.
Jemi thellësisht të bindur se reagimi më konstruktiv
në këtë situatë është ai institucional.
Tubimet nëpër rrugë s’e mbrojnë dot as
zt Haradinaj, as luftën e UÇK-së. Përkundrazi,
ato mund të bëhen barrë për të dyjat.
Na thotë mendja që hapi më i mirë për fillim
është miratimi parlamentar i një ushtruesi të
ri të detyrës së kryeministrit. Qeveria e parlamenti
s’duhet të humbasin kohë me fjalë, por, nëse
duan ta ndihmojnë konkretisht zt Haradinaj, ta ngritin një
komision hetimor nga juristët më të fortë kosovarë
enkas për lëndën e tij, meqë s’ekziston
asnjë pengesë formale për hetim paralel, në
Hagë e në Kosovë. Një komision i tillë
do të mund ta pajiste mbrojtjen e zt Haradinaj me fakte, dëshmi
e dëshmitarë që mund të jenë lënë
mënjanë. Në përgjithësi, mendojmë
që qeveria kosovare dhe institucionet tjera duhet të koncentrohen
për ta mbijetuar këtë krizë krye në vete,
pa pasur nevojë për ndërhyrje emergjente nga ndërkombëtarët.
Besojmë e shpresojmë se zt Haradinaj do të lirohet
sa më shpejt, e se do të kthehet në shtëpi me
vërtetim zyrtar të pafajësisë lëshuar nga
Haga. Gjer atëhere, është obligim i kosovarëve
ta çojnë në vend amanetin e kryeministrit të vet.
Avni Dervishi
Sekretar politik i liberalëve në parlamentin suedez
Ullmar Qvick
Albanolog, Komiteti Suedezo-Shqiptar
Shqiptar Oseku
Publicist, Komiteti Suedezo-Shqiptar
|